Wycena szkód gospodarczych
Prowadzenie działalności gospodarczej narażone jest na ryzyko powstania szkód gospodarczych. Mogę one wystąpić np. w wyniku:
- niewłaściwego wywiązywania się z kontraktów;
- nadużycia uprawnień przez organy spółki lub organy administracyjne;
- nieupoważnionego wykorzystania własności intelektualnych, takich jak znaki towarowe czy patenty;
- nadużycia pozycji monopolistycznej.
To tylko niektóre z przykładów, gdyż oczywiście katalog przyczyn powstawania szkód jest znacznie szerszy.
Podmioty doznające szkód gospodarczych nierzadko decydują się dochodzić swoich roszczeń występując o ochronę prawną na drodze sporu sądowego. Informacji na temat wartości roszczenia, z jakim poszkodowany powinien wystąpić w ramach postępowania sądowego, dostarcza wówczas wycena szkody/roszczenia. Strona pozwana z kolei zainteresowana jest uzyskaniem kontr-opinii, która wykaże ewentualne mankamenty opinii przedstawionej przez stronę powodową lub po prostu przedstawi aspekt merytoryczny sprawy w bardziej korzystnym dla niej świetle.
Niezależnie od wycen przedstawianych w ramach tzw. opinii prywatnych, często sporządzenie opinii na temat wartości szkody zleca niezależnemu podmiotowi również sąd. Zasadniczo jednak, biegły sądowy zwykle najpierw zapoznaje się z wycenami przedstawionymi przez strony sporu.
Można zatem powiedzieć, że przedstawienie przez stronę sporu rzetelnie opracowanego dokumentu wyceny znacząco zwiększa szanse uzyskania korzystnego rozstrzygnięcia.
Wycena roszczeń obejmuje w szczególności dwa elementy:
- straty (damnum emergens) - pogorszenie sytuacji majątkowej podmiotu (w porównaniu do sytuacji przed wystąpieniem szkody gospodarczej);
- utracone korzyści (lucrum cessans) - niezrealizowane korzyści, które zmaterializowałyby się, gdyby szkoda gospodarcza nie wystąpiła.
Proces wyceny roszczeń obejmuje:
- analizę okoliczności powstania szkody;
- zdefiniowanie strat (źródeł kosztów) oraz utraconych zysków, które wystąpiły w ramach szkody gospodarczej;
- dobór metodologii wyceny adekwatnej do zidentyfikowanego zakresu szkody;
- oszacowanie wartości szkody gospodarczej na dzień wyceny;
- sporządzenie raportu.
Wybór metody wyceny szkody gospodarczej zależny jest od szeregu czynników, m.in.: rodzaju szkody oraz jej wpływu na podmiot. Kluczowe znaczenie ma także dostęp do informacji finansowych podmiotu – pamiętajmy wszak o specyfice sporów gospodarczych, której cechą jest pewna asymetria informacyjna ich stron.
Zupełnie inaczej zatem wyglądać będzie wycena w wykonaniu doradcy zatrudnionego przez podmiot będący w posiadaniu kluczowych informacji, a inaczej wycena przeprowadzana przez doradcę strony przeciwnej.
Punktem wyjścia przy dokonywaniu wyceny szkody gospodarczej powinno być zestawienie skutków ekonomicznych zaistnienia dwóch poniższych wariantów:
- hipotetyczna symulacja kontynuacji działalności na zasadach takich, jakie obowiązywałyby w przypadku, w którym szkoda by nie wystąpiła,
- analiza stanu faktycznego, w jakim znalazła się strona, która poniosła szkodę, występującego po zaistnieniu szkody.
Oszacowania różnicy pomiędzy symulacją a stanem rzeczywistym można dokonać
przy użyciu jednej z poniższych metod:
- metoda „przed i po” (ang. Before-And-After) - opierająca się na zestawieniu danych finansowych opisujących przedmiot wyceny przed zaistnieniem i po zaistnieniu szkody;
- metoda „modelu rynkowego” (ang. Market-Model Method) - polegająca na budowie modelu finansowego (w oparciu o dane finansowe strony ponoszącej szkodę, dane branżowe i makroekonomiczne), mającego na celu ustalenie utraconych dochodów;
- metoda „rynkowa – porównawcza” (ang. Yardstick Method) - polegająca na przeprowadzeniu analizy zmian jakie zachodzą w wartościach finansowych strony poszkodowanej po zaistnieniu szkody na tle podobnych przedsiębiorstw działających w tej samej branży na podobnych rynkach.
Posiadamy szerokie doświadczenie w obszarze wycen szkód gospodarczych oraz doradztwa finansowego w sporach. Obejmuje ono projekty wykonane dla podmiotów działających m.in. w następujących branżach:
- produkcji artykułów spożywczych;
- metalurgicznej,
- produkcji i obrotu małym AGD,
- IT,
- paliwowej,
- produkcji środków transportu,
- usług finansowych,
- deweloperskiej,
- usług komunalnych.
