ALOKACJA CENY NABYCIA
Zgodnie z wytycznymi Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 3 – Połączenie jednostek gospodarczych (MSSF 3) spółka dokonująca przejęcia kontroli nad innym podmiotem jest zobowiązana do ujawnienia w swoim sprawozdaniu finansowym składników majątku spółki przejmowanej, w tym aktywów materialnych i niematerialnych.
Różnica powstała pomiędzy wartością zidentyfikowanych aktywów i zobowiązań a ceną nabycia, powinna zostać ujęta jako tzw. wartość firmy (ang. goodwill).
W tym celu przeprowadza się proces alokacji ceny nabycia (ang. Purchase Price Allocation, PPA), którego celem jest identyfikacja i wycena do wartości godziwej nabytych składników majątku (zarówno materialnych, jak i niematerialnych), a następnie ich ujawnienie w bilansie spółki przejmującej.
Alokacji ceny nabycia należy dokonać na poziomie indywidualnych ośrodków generujących środki pieniężne (ang. cash generating units – CGU), zgodnie z wytycznymi MSSF 3 oraz Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 36 – Utrata wartości aktywów (MSR 36).
Proces alokacji ceny nabycia rozpocząć należy zatem od określenia liczby CGU istniejących w ramach przejmowanej działalności.
Następnym krokiem analizy jest przeprowadzenie dla każdego ze zidentyfikowanych
CGU czterech etapów:
- Identyfikacja – która ma na celu zidentyfikowanie aktywów i zobowiązań nie wykazanych do dnia nabycia w bilansie spółki przejmowanej. W trakcie tego etapu mogą zostać ujawnione wartości niematerialne obejmujące m.in.
- Wartości związane z marketingiem, np. znaki towarowe i marki, znaki handlowe, domeny internetowe;
- Wartości związane z klientami, np. listy/bazy klientów, kontakty handlowe, relacje z klientami;
- Wartości związane z umowami: licencje, umowy tantiemowe, kontrakty reklamowe, budowlane, zarządcze, usługowe lub dostawcze, umowy franczyzowe, prawa do użytkowania (licencje wydobywcze, wiertnicze, prawa do emisji zanieczyszczeń, itp.);
- Wartości związane z technologią, np. opatentowane i nieopatentowane technologie, oprogramowanie, bazy danych;
- Wartości związane z działalnością artystyczną, np. sztuki teatralne, operowe i baletowe, utwory muzyczne, teksty piosenek, fotografie i obrazy.
- Rozpoznanie – w ramach którego zidentyfikowane aktywa i zobowiązania zostają poddane testowi weryfikującemu spełnienie poszczególnych kryteriów ujmowania w księgach, zgodnie ze standardami MSSF 3.
- Wycena – która ma za zadanie przeszacowanie do wartości godziwej (ang. fair value) wartości aktywów i zobowiązań – zarówno tych, które istniały w bilansie spółki przejmowanej na dzień transakcji, jak i tych, których identyfikacja została dopiero dokonana i które spełniają kryteria ujmowania w księgach. Wartość godziwa każdego aktywa i zobowiązania jest szacowana oddzielnie w oparciu o podejście rynkowe, dochodowe lub kosztowe.
- Alokacja – w ramach której łączny koszt nabycia zostaje alokowany do sumy wartości netto aktywów i zobowiązań przypadających na nabywcę. Ewentualna nadwyżka ceny nabycia ponad przypadającą na kupującego część sumy wartości aktywów pomniejszonych o zobowiązania stanowi wartość firmy.
